Beleidscoherentie ten gunste van ontwikkeling voor een rechtvaardige transitie op wereldschaal

Dit advies beveelt een reeks “rechtvaardige transitie”-beleidslijnen aan die moeten worden nagestreefd als onderdeel van de verbintenissen van de internationale gemeenschap voor de mensheid, de planeet en de welvaart om de ontwikkeling van samenlevingen sociaal en ecologisch duurzaam te maken.

Zonder te beweren alle hedendaagse uitdagen van het multilaterale systeem te omvatten, beschouwt dit advies (punt 2) de uitdagingen en hefbomen van een Rechtvaardige Transitie (just transition) middels vier sub-systemen van diens besluitvormingsmechanismen: (2.1) via de “guiding principles” van Rechtvaardige Transitie van de International Labour Organisation (ILO), (2.2) via de systeemtransformatie “leaving no one behind” waartoe Agenda 2030 oproept, (2.3) via de strijd tegen klimaatverandering en de schadelijke gevolgen daarvan, die zowel op mondiaal niveau als met de Europese Green Deal wordt gevoerd, en (2.4) via veranderingen in de mondiale governance en financiële architectuur.

De Adviesraad ziet het Belgische voorzitterschap van de Europese Raad als een kans voor zowel België als de EU om een belangrijke bijdrage te leveren aan de implementatie van deze vier aspecten van de Rechtvaardige Transitie in de wereld door een grotere coherentie van het buitenlands beleid. De Raad is zich bewust van de politieke moeilijkheid om de hoogste prioriteit te geven aan het begrip “nood” en meer bepaald aan de essentiële behoeften van de meest behoeftigen en formuleert daarom een niet-exhaustieve reeks van zeventien aanbevelingen over de beleidscoherentie ten gunste van ontwikkeling, rekening houdend met de soevereiniteit van de partnerlanden en met betrekking tot de vier internationale aspecten die in punt 2 werden geïdentificeerd.

Deze zeventien beleidsaanbevelingen benadrukken de onderlinge afhankelijkheid van deze kwesties. Zowel nationaal als Europees overheidsbeleid kan zowel positieve als negatieve effecten hebben in lagere inkomenslanden. Een meer systematische en beter gedocumenteerde toepassing van het beginsel van beleidssamenhang voor ontwikkeling kan daarom hun positieve impact vergroten door de synergiën op de verschillende besluitvormingsniveaus, van lokaal tot mondiaal, te verbeteren.

Dit advies wordt goedgekeurd door de Adviesraad op 15 september 2023.